2.3. Anadolu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulamaları
Anadolu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulamaları
1981:
1981 yılında Türk yüksek öğretimi 2547 sayılı kanunla yeniden düzenlenmesiyle birlikte, yüksek öğretim basamağında uzaktan eğitim yapma görevi üniversitelere devredilmiştir. Bir yıl sonra da bu görev, 20 Temmuz 1982 tarih ve 17760 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Yükseköğretim Kurumlarının Teşkilatı hakkındaki 41 sayılı kanun hükmündeki kararnameyle kurulan Anadolu Üniversitesi’ne verilmiştir.
1982:
• Uzaktan eğitim yapma görevini Anadolu Üniversitesi üstlenmiştir.
• Uzaktan eğitim, Anadolu Üniversitesi’ne ilk kez 1982 yılında girmiş bir kavram değildir. Bu üniversite, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi bünyesinde Televizyonla Eğitim Enstitüsü ve İletişim Bilimleri Fakültesi deneyimleri ve 1970'li yıllara dayanan akademik ve teknolojik birikimlere sahipti.
• On yılı aşan bir süre, kitle iletişim araçlarının eğitimde kullanılmasına ilişkin araştırmalar yapılmış, ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel toplantılar düzenlenmiş, yayımlar yapılmış ve uygulamaya yönelik uzaktan eğitim projeleri hazırlanmıştır. Ayrıca, dış kaynaklı yardımlarla teknolojik altyapı oluşturularak geliştirilmiş ve bu teknolojiyi işletecek teknik insangücü yetiştirilmiştir. [i]
•Bu birikimiyle Anadolu Üniversitesi, çağdaş bir uzaktan eğitim modelini 1982 yılında Açıköğretim Fakültesiyle uygulamaya koymuştur.
Açıköğretim Fakültesi: Açıköğretim Fakültesi bünyesinde 1982-1983 öğretim yılında İş İdaresi ve İktisat, 1989-1990 öğretim yılında Eğitim Önlisans, Batı Avrupa ve Turizm Eğitim programları başlatılmıştır.
•Kurulduğu ilk yılda yalnızca İş İdaresi ve İktisat programlarında eğitim veren Açıköğretim Fakültesi, şu an Türkiye Cumhuriyet vatandaşlarına yönelik 8 tane lisans
- Felsefe,
- Halkla İlişkiler ve Reklamcılık,
- Sağlık Yönetimi,
- Sosyal Hizmet,
- Sosyoloji,
- Tarih,
- Türk Dili ve Edebiyatı,
- Yönetim Bilişim Sistemler
34 tane önlisans
- Adalet
- Aşçılık
- Bankacılık ve Sigortacılık Önlisans Programı
- Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı
- Çağrı Merkezi Hizmetleri
- Çocuk Gelişimi
- Dış Ticaret
- Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı
- Emlak ve Emlak Yönetimi
- Ev İdaresi
- Fotoğrafçılık ve Kameramanlık
- Halkla İlişkiler ve Tanıtım
- İlahiyat
- İnsan Kaynakları Yönetimi
- İşletme Yönetimi
- Kültürel Miras ve Turizm
- Laborant ve Veteriner Sağlık
- Lojistik
- Marka İletişimi
- Medya ve İletişim
- Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası
- Muhasebe ve Vergi Uygulamaları
- Özel Güvenlik ve Koruma
- Perakende Satış ve Mağaza Yöneticiliği
- Radyo ve Televizyon Programcılığı
- Sağlık Kurumları İşletmeciliği
- Sosyal Hizmetler
- Spor Yönetimi
- Tarım
- Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik
- Turizm ve Otel İşletmeciliği
- Turizm ve Seyahat Hizmetleri
- Yaşlı Bakımı
- Yerel Yönetimler
•Bunlara ek olarak 1993'te kurulan İktisat Fakültesinde 5
İşletme Fakültesinde 4 tane
uzaktan lisans programı uygulanmaktadır. (2015 verileri)
İktisat Fakültesi: Bu fakülte İktisat, Maliye, Kamu Yönetimi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkileri adlı dört bölümden oluşmaktadır. İktisat Bölümünde öğrenciye kendi çevresinden başlayarak Türkiye’de ve Dünya’da oluşan iktisadi olayları daha iyi kavratmak, değerlendirtmek ve bu olayların neden ve sonuçlarını analiz etmesini sağlayacak bilgiler vermek amaçlanmaktadır. Maliye Bölümünde, genel ekonomi içinde önemli bir bölümü oluşturan kamu ekonomisinde oluşan mali olaylar, bunların etki ve sonuçlarını yorumlayabilecek bilgiler verilmektedir. Kamu Yönetimi Bölümünde, kamuda yer alan kuruluşların daha etkin ve verimli bir biçimde çalıştırılmasını sağlayacak yol ve yöntemleri göstermek amaçlanmaktadır. Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümünde ise, çalışma branşını sağlayacak yol ve yöntemler gösterilerek işgören ile işletme arasındaki sorunlara bilimsel temeller ışığında çözümler üretebilecek öğrenciler yetiştirmek amaçlanmaktadır [ii].
Süleyman Şah Üniversitesi'nin yayınladığı Uluslararası İlişkiler Bölümü Mezunu Ne İş Yapar ? videosu
İşletme Fakültesi: İşletme Fakültesi, İşletme, Muhasebe-Finansman, Pazarlama, Yönetim ve Organizasyon bölümlerinden oluşurken 2000-2001 öğretim yılından itibaren tek bölüm olarak, öğrenciye günümüz işletmelerinde çağdaş yönetim, organizasyon, üretim, pazarlama, finans ve personel gibi temel konularda sağlıklı kararlar alınmasını sağlayacak kavram, yöntem ve teknikler verilmesini amaçlayan işletme bölümü olarak yeniden düzenlenmiştir[iii]. 2015-2016 öğretim yılında "Havacılık Yönetimi" ve "Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi" lisans programları yeni açılmıştır.
Anadolu Üniversitesi Yurtdışı Programları
•Anadolu Üniversitesi Açıköğretim olarak Yurtdışı vatandaşlarımıza ve soydaşlarımıza da hizmet vermektedir. Bu gerekçeyle sunulan programlar aşağıdaki gibidir.
- Batı Avrupa Programları
- Azerbaycan Programları
- Bulgaristan, Kosova ve Makedonya Programları
- Arnavutluk ve Bosna-Hersek Programları
Açıköğretim Fakültesi Önlisansta 4 (İlahiyat, Turizm ve Otel İşletmeciliği, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik, Yaşlı Bakımı); Açıköğretim Fakültesi Lisansta 5 (Halkla İlişkiler ve Reklamcılık, Sağlık Yönetimi, Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Yönetim Bilişim Sistemleri); İktisat Fakültesi Lisansta 3 (İktisat, Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler) ve İşletme Fakültesi Lisansta 3 (Havacılık Yönetimi, İşletme, Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi) olmak üzere toplamda 15 program sunmaktadır. (2015 Verileri)
Programların Sunumu ve Öğretme-Öğrenme Süreçleri:
Açıköğretim İktisat ve İşletme Fakültelerinde öğretim programlarının sunumu Anadolu Üniversitesi’nin ilgili bilim dallarında çalışan öğretim elemanlarının sorumluluğunda gerçekleştirilmektedir. Günümüzde programların sunumunda başlıca dört kaynaktan yararlanılmaktadır. Bunlar; basılı materyaller, televizyon ve radyo programları, akademik danışmanlık ve uygulama hizmetleri ile 1994 yılında uygulamaya konulan bilgisayar destekli eğitimdir.
Basılı materyaller ; Açıköğretim, İktisat ve İşletme Fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin temel öğrenme kaynaklarıdır. Bu kaynaklar, Anadolu Üniversitesinin ilgili bilim alanlarında çalışan öğretim elemanlarının sorumluluğunda hazırlanmaktadır. Sorumlu öğretim elemanları her bir programda yer alan derslere ait basılı materyallerin editörlüğünü de yapmaktadır. İlk yıllarda başlatılan programlardaki derslere ait basılı materyaller sürekli olarak geliştirilmektedir.
Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Basılı Materyalleri Örnekleri.
Genel Muhasebe 1 / 1.Bölüm - Bilanço ve Hesap Kavramları - AÖF
Akademik danışmanlık ve uygulama hizmetleri; 1983 yılında verilmeye başlanmıştır. İlk yılda Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Davranış Bilimlerine Giriş, Genel Muhasebe, Genel Matematik, İktisada Giriş, İş İdaresinin Temel Kavramları ve Temel Hukuk olmak üzere toplam yedi dersten 16 il merkezinde akademik danışmanlık ve uygulama hizmetleri verilmiştir. Günümüzde ise akademik danışmanlık ve uygulama hizmetleri 17 dersten 55 il merkezinde verilmektedir. Akademik danışmanlık ve uygulama hizmetleri verilen dersler; Genel Muhasebe, Genel Matematik, İktisada Giriş, Almanca, Fransızca, İngilizce, Muhasebe Uygulamaları, İstatistik, İktisadi Analiz, Mali Muhasebe, Türk Vergi Mevzuatı, Para ve Banka, Uluslararası İktisat, Yatırım ve Proje Değerlemesi, Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz ile Bilgisayar ve Basic Programlamadır. (2002 verileri)
Bilgisayar destekli eğitim uygulaması; 1993-1994 öğretim yılında başlatılmıştır. Günümüzde Adana, Adıyaman, Ankara, Bursa, Denizli, Elazığ, Eskişehir, İçel, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kırklareli, Kahramanmaraş, Sakarya ve Şanlıurfa illerinde bilgisayar destekli eğitim(BDE) laboratuarı bulunmaktadır. BDE laboratuvarlarında ana bilgisayara bağlı 20 ile 30 arasında öğrenci bilgisayarı bulunmaktadır. (2002 verileri) http://www.bde.anadolu.edu.tr adresinden hizmet veren sistem daha sonradan kapatılmıştır. Birim daha sonradan Üniversiteya bağlı "Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi" olarak çalışmalarını devam ettirmiştir.
Açıköğretim Fakültesi bünyesinde bulunan BDE Birimi ilk yılda, Açıköğretim Fakültesi öğrencilerinin yanısıra İktisat ve İşletme Fakülteleri öğrencilerinin birinci ve ikinci sınıf dersleri için üç adet bilgisayar destekli eğitim programı hazırlamıştır. İzleyen yıllarda bilgisayar destekli eğitim programlarının sayısı artırılmıştır [iv]. 2002 yılı verileri itibariyle, İstatistik, Genel Muhasebe, Genel Matematik, Yabancı Dil (İngilizce), İktisada Giriş, Maliyet Muhasebesi, İşletme Finansmanı, Finansal Yönetim, Finansal Kurumlar, Türkiye Ekonomisi, Mali Raporlar Analizi, Çalışma Ekonomisi, Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar, Uluslararası İktisat ile Yatırım ve Proje Değerlemesi dersleri için bilgisayar destekli eğitim programları hazırlanmış ve öğrencilerin kullanımına sunulmuştur.
BDE laboratuarlarında bulunan ders yazılımları, öğrenciler için konuyu tekrar etmekten bıkmayan, yorulmayan, gerektiğinde sesi ile dersi anlatan, uyarı iletileri sayesinde, öğrenci ile birebir eğitim yapan özel bir öğretmen görevi üstlenmektedir. Öğrenciler, mesai saatleri ve sınav tarihlerine yakın dönemlerde Cumartesi ve Pazar günleri de bu merkezlerde ders yazılımlarını izleyerek çalışma fırsatı bulabilmekteydiler. Öğrenciler; alıştırmalar, konuların tekrarı, örnek problemler ve deneme testleri olmak üzere genelde her birinde dört bölüm bulunan bu programlardan 15 il merkezinde bulunan Bilgisayar Destekli Eğitim Lâboratuarlarından yararlanmışlardır.
Sanal dersler; örgün derslere internet desteği vermek amacıyla 2000-2001 öğretim yılından itibaren uygulamaya konulmuştur. Öğretim elemanları hazırladıkları dersleri BDE Birimi’nin katkılarıyla internet ortamında yayınlamaktadırlar.
Sanal dersi bulunan bir örgün derse kayıt yaptıran öğrenciler öğretim elemanının verdiği parola yardımıyla derse internet üzerinden herhangi bir anda giriş yapabilmektedir. Sanal derslerde örgün ders içeriği, zengin eğitim, iletişim ve erişim araçlarıyla desteklenmektedir. (2002 verileri)
http://webct.anadolu.edu.tr adresinden hizmet veren sistem daha sonradan kapatılmıştır.
İnternet yoluyla eğitim uygulaması da 2002-2003 öğretim yılında başlatılmıştır. Bu uygulamayla Açıköğretim Fakültesi bünyesinde Bilgi Yönetimi Önlisans Programı sunulmaktadır. İnternet teknolojilerinin yoğun olarak kullanıldığı Bilgi Yönetimi Önlisans Programı'nda, öğrencilere uzaktan eğitim yöntemleriyle, bilgiyi düzenleme, bilgiye erişim ve bilgiyi iletme, kısaca bilgiyi verimli bir araç durumuna getirme becerisi kazandırma amaçlanmaktadır. Bilgi Yönetimi Önlisans Programı bilgi işçisi olarak nitelendirilen, bilgisayarla ileri düzeyde tanışık orta düzeyde işgücü yetiştirmeye yönelik bir programdır. Bilgi işçilerinin ortak özelliği, yaptıkları iş ne olursa olsun, günlük etkinliklerinin önemli bölümü bilgiyi oluşturmak, bilgiye erişmek, bilgi üzerinde işlemler gerçekleştirerek bilgiyi dönüştürmek, bilgiyi iletmek ve bilgiyi saklamak gibi temel işlemlerden oluşmaktadır,
Programdaki mesleki kuramsal ve uygulamalı dersler internet ortamında işlenmektedir. Her ünitede özgün konu anlatımı bulunmaktadır. Konu anlatımında öğrenciyi yönlendirecek ve öğrendiklerini pekiştirecek öğelere yer verilmektedir. Uygulamalı derslerde çalışma biçiminde verilen canlı anlatımlar öğrencilerin konuyu daha iyi anlamalarına yardımcı olmaktadır.
Uygulamalar sanal bir şirket olan Anadolu Yayıncılık AŞ. üzerinde kurgulanmıştır. Öğrencilere her ünitede bu şirketin bir çalışanı biçiminde bir rol atanarak, öğrencilerin iş dünyasındaki gerçek sorunların deneyimini kazanmaları sağlanmaktadır.
Ünitelerde öğrencilerin kendilerini değerlendirmeye yönelik ve sınavlara hazırlayıcı testler bulunmaktadır. Uygulamalı derslerde öğrencilere çeşitli ödevler verilmektedir. Öğrenciler ödevleri teslim tarihine kadar tamamlayarak e-mektup kanalıyla teslim adresine göndermektedirler.
EK
Açıköğretim e-Öğrenme Portalı
Sesli Kitaplar
e-Kitaplar
Etkileşimli e-Kitaplar
e-Seminerler (Adobe Connect)
Mobil Uygulamar (Apple, Android)
Deneme Sınavları
1 Soru 1 Cevap
e-Seminer örneği, Adobe Connect ile, Devlet Bütçesi Dersi, Yard. Doç. Dr. Tayfun Moğol. (Erişim: 10.11.2015, 14:30)
1 Soru-1 Cevap videolar, 1-2 dakika arası konu bazlı soru çözümleme örnekleri.
İlgili Kaynak ve Linkler
[i] Hakan, A., Sözer, E., Kaya, Z., Gültekin M. ve Anıl, H. (1997), Açıköğretim Lisesi Programının Değerlendirilmesi (Dan: Cevat Alkan). Ankara: Film Radyo Televizyonla Eğitim Başkanlığı (Yayınlanmamış Araştırma)
[ii] Curabay, S. ve Demiray, E. (2002), 20. Kuruluş Yıldönümünde Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi ve Açık Öğretim Fakültesi Eğitim Televizyonu (ETV), Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları No 1354.
[iii] Curabay, S. ve Demiray, E., a.g.e.
[iv] Kaya, Z. (1998), “Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. Yılında Uzaktan Eğitim Uygulamalarımız”, Milli Eğitim, Sayı 139.